نی چگونه سازی است؟

اف ال استودیو

نی از ساز های بادی کهن از جنس گیاه نی است که طول آن از شش گره هفت بند تشکیل شده است به همین دلیل به آن نی هفت بند می گویند.

نواختن، هوا از دهانه نی وارد می شود و با انگشت گذاری بر سوراخها و با تغییر فشار هوا صداهای مختلف بوجود می آیند. نوازنده نی را عمودی در دست می گیرد و دهانه آن را بین دو دندان جلو یا بین لب ها قرار می دهد و در آن می دمد. بخش بسیاری از هوای دمیده شده از سوراخهای باز نی خارج می شود و نوازنده با انگشتهای هر دو دست سوراخها را باز بسته می نماید .

شاید نوازنده وقت نواختن ، دست راست را بالای دست چپ قرار دهد برعکس.

وقت ساختن نی روی گره ها را با نواز می پوشانند و بر سر دهانه و انتهای لوله نی ، لوله استوانه ای کوتاهی به طول تقریبی 7 سانتی متر هم قطر ضخامت نی از فلز برنج قرار می دهند.

طول نی حدود 30 تا 65 سانتی متر قطر آن از 5/1 تا 3 سانتی متر است تعداد 5 سوراخ در طرف جلو و یک سوراخ در قسمت عقب نی ایجاد می کنند. هر چه لوله نی باریکتر کوتاهتر باشد ولوم آن زیر تر است برعکس.

نی در اندازه های مختلف تولید و ساخت می شود و نمی توان آن را کوک کرد. بدنه اصلی این ساز چون در طبیعت افزایش می نماید دو نی کاملا از هر جهت همسان کمتر بدست می آید.

وسعت
وسعت صوت نی اکثرا حدود دو اکتاو نیم است. نی به طور طبیعی فاقد نت "سی" روی خط سوم حامل است. وسعت صوت نی به چهار منطقه صوتی حاوی صوت بم و بم نرم ، صدی اوج ولوم غیث صوت ذیل(پس غیث) تقسیم می شود.

انواع نی

به علت ساختار طبیعی بدنه نی عدم امکان کوک کردن آن می توان با توجه به تغییر طول قطر لوله، از هر پرده ای نی داشت. به جر نی در کوک "دو" بقیه نی ها از سازهای انتفرش می باشند . برای مثال نی در کوک سی بمل ی "دو" می زند "سی بمل" صدا می دهد پس بایستی جهت آن پرده بالاتر یعنی "ر" نوشت تا ولوم "دو" بدهد. یا جهت نی "لا" که یک پرده نیم پایین تراز دیاپازون است می بایست یک پرده و نیم بالاتر نت نویسی کرد تا دیاپازون صدا بدهد .

نی سازی ست کهن و به همین صورت در تمام نواحی ایران معمول است انواع دیگر آن را هم با فرق هایی می توان دید ، مانند نی انبان، بالابان.

نی هایی که از نواحی خشک به دست می آیند، چوب محکمتری دارند ترک نمی میل کردن د.

نی از سازهایی ست که جهت تکنوازی مناسب تر است ولی در گروه نوازی های سازهای ملی از آن مصرف می شود.

امکانات اجرای نی

نوازندگی در صداهای بم نی، اندازه بیشتر و در صداهای زیر اندازه کمتری دارد.

اجرای تکیه ها استکاتو، واخوان خا آرپژهای کوتاه (در صورت نیاز) در این ساز به بهتر ی میسر است.

حالتهای کیفی موسیقی با کم خیلی کرد فشار و دمیدن حرکت مختصر انگشتها بر روی سوراخها ایجاد می شوند.